Apel do Prezydenta i Premiera RP
( do wiadomości Marszałków Sejmu i Senatu RP )
W Polsce powstała sytuacja szczególnego zagrożenia bezpieczeństwa obywateli, która z dnia na dzień się pogarsza. Dochodzi do eskalacji zarażeń śmiertelnym wirusem COVID-19 . Ze względu na rozwijającą się sytuację epidemiczną, zachodzi konieczność przesunięcia wyznaczonych na dzień 10 maja wyborów prezydenckich. Szczyt pandemii dopiero przed nami. Prowadzenie w takich warunkach kampanii wyborczej i samych wyborów przy zachowaniu minimalnych standardów bezpieczeństwa obywateli jest niemożliwe.
Kierując się poczuciem odpowiedzialności za państwo i społeczeństwo oraz koniecznością zapewnienia pełnego bezpieczeństwa Polakom biorącym udział w wyborach, apelujemy do Prezydenta Andrzeja Dudy i do Premiera Mateusza Morawieckiego o przesunięcie terminu wyborów prezydenckich zaplanowanych na 10 maja 2020 r. Państwo polskie winno dołożyć wszelkich starań, aby wybory odbyły się z zachowaniem wszelkich standardów bezpieczeństwa.
Kodeks wyborczy stanowi, że zarejestrowane komitety wyborcze kandydatów mają prawo prowadzić kampanię wyborczą. Wobec apelu premiera dotyczącego zakazu zgromadzeń i pozostawania w domach, prawo to zostało zawieszone. Naruszona jest konstytucyjna zasada równości szans wszystkich kandydatów startujących w wyborach. Mamy do czynienia faktycznie z kampanią wyborczą jednego, uprzywilejowanego kandydata – Prezydenta RP Andrzeja Dudy.
Poszczególne sztaby wyborcze kandydatów opozycyjnych już zawiesiły prowadzenie tradycyjnej kampanii wyborczej, gdyż jej prowadzenie w warunkach obostrzeń epidemicznych stało się praktycznie niemożliwe. Nie jest możliwe nawet prowadzenie kampanii we wstępnym etapie, czyli zbieranie podpisów poparcia, ponieważ ludzie boją się podchodzić, aby złożyć podpis.
Do 10 maja zostało niecałe dwa miesiące. Biorąc pod uwagę, że szczyt pandemii w Polsce dopiero przed nami i uwzględniając doświadczenia z rozwoju tej epidemii w Chinach można wysunąć wniosek, że względne opanowanie rozprzestrzeniania się choroby zajmuje około półtora miesiąca. Społeczeństwo oczekuje od rządzących zdecydowanych działań, a nie odpowiedzi typu „będziemy patrzeć jak sytuacja będzie się rozwijała”.
W poczuciu odpowiedzialności za kraj decyzję należy podjąć niezwłocznie, nie czekając do ostatniej chwili. Przesunięcie terminu wyborów jest racjonalnym i zasadnym rozwiązaniem.
Zgodnie z art. 228 Konstytucji, tylko wprowadzenie odpowiedniego stanu nadzwyczajnego daje przesłanki do przełożenia terminu wyborów. W Polsce mamy do czynienia z sytuacją szczególnego zagrożenia, która spełnia przesłanki do wprowadzenia stanu wyjątkowego lub stanu klęski żywiołowej. Dlatego apelujemy do Pana Prezydenta i Premiera o przesunięcie terminu wyborów na okres po uspokojeniu sytuacji epidemicznej w Polsce.
Przemawiają za tym następujące argumenty.
1. Od dwóch tygodni nie jest realizowana procedura wyborcza, której jedną z kluczowych faz jest kampania wyborcza. Praktycznie nie ma możliwości prowadzenia kampanii wyborczej ze względu na obostrzenia epidemiczne. Nie dotyczy to urzędującego Prezydenta Andrzeja Dudy, w przypadku którego trudno rozdzielić działalność służbową od działalności kampanijnej. Zakłócona więc jest zasada równości, o której mówi Konstytucja.
2. Znaczna część wyborców ze względu na kwarantannę ( w tym kwarantannę w warunkach domowych ) będzie wykluczona z wyborów. Stanowi to ograniczenie czynnego prawa wyborczego dużej grupy obywateli. Będzie też wymuszona strachem przed zarażeniem wirusem i apelami o pozostawanie w domach rezygnacja z czynnego prawa wyborczego - zwłaszcza osób starszych, szczególnie narażonych na ciężki przebieg COVID-19 . Osoby te mogą zostać w dniu wyborów w domach, wybierając zdrowie swoje i swoich najbliższych, a nie obowiązek wyborczy.
3. Ze względów technicznych nie ma możliwości zapewnienia bezpieczeństwa epidemicznego w lokalach wyborczych członkom komisji i wyborcom. Ponad 200 tys. członków Obwodowych Komisji Wyborczych pracujących w punktach wyborczych w czasie trwania pandemii jest bezpośrednio narażonych na zarażenie wirusem. Rząd powinien ich objąć, jako funkcjonariuszy publicznych, specjalnym ubezpieczeniem zdrowotnym na wypadek zarażenia wirusem. Może to też stworzyć duży problem z rekrutacją osób do OKW.
4. Prowadzenie wyborów w sytuacji zagrożenia epidemicznego może skutkować nie tylko niską frekwencją wyborczą, ale też w przyszłości skutecznym oprotestowaniem przez obywateli wyniku wyborczego. Powstaje też pytanie, na ile wynik wyborów będzie reprezentatywny.
Wymienione wyżej czynniki stanowią oczywistą przesłankę do wprowadzenia zgodnie z Konstytucją jednego ze stanów nadzwyczajnych.
Te szczegółowe kwestie powinny być w sposób rzeczowy i uczciwy rozważone przez władzę wykonawczą. Pełna odpowiedzialność za to, że wybory w Polsce będą odbywać się w czasie trwania pandemii, spoczywa na Prezydencie i Radzie Ministrów.
Komitet Wyborczy Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Waldemara Witkowskiego
Sekretarz generalny Sekretarz generalny
Polskiej Lewicy Unii Pracy
Andrzej Łaszczyk Grzegorz Andrzej Niski
Warszawa, 20 marca 2020 r.
